مقدمه
نتايج عملیات رمضان و محقق نشدن كامل اهداف اين عملیات كه به دليل پی بردن ارتش عراق به تاکتیک های گذشته نیروهاي خودي و بکارگیری تدابیر جدید برای خنثی سازی آنها و همچنین متمرکز روی منطقه جنوب به منظور جلوگیری از موفقیت رزمندگان اسلام، تدبیر فرماندهان خودی بر این قرار گرفت که برای مقابله با راهکار دشمن و برداشتن تمرکز دشمن از منطقه جنوب و تجزیه او و همچنین جبران افت روحی رزمندگان اسلام و ترمیم و تقویت آن که در جریان ناموفق عملیات رمضان حاصل شده بود، عملیات های محدودی را در جبهه ها و مناطق مختلف عملیاتی به اجرا بگذارند. از طرفی با توجه به دسترسی پیدا نکردن رزمندگان به کلیه اهداف عملیات فتح المبین و باقی ماندن تسلط دشمن بر حد فاصل عینخوش تا موسیان با در اختیار داشتن جبل مرزی و مسلط حمرین، این منطقه برای انجام عملیات مورد توافق قرار گرفت. زیرا شکل و موقعيت ارتفاعات حمرين و استقرار نیروهاي عراقي روي آن، وضعيتي را فراهم كرده بود كه علاوه بر حفظ نیروهای دشمن از آسیب، به آنها اجازه میداد تا ضمن داشتن "اشراف و ديد و تير"، روی جاده اصلي و عقبه نيروهاي خودي، به محض احساس خطر، با اجراي آتش، تردد آنان را با خطر مواجه سازند. لذا با تصرف جبل حمرین علاوه بر قرار گرفتن دشمن در دشت و در نتیجه رفع تسلط او بر مواضع و عمق منطقه خودی، تسلط و دید و تیر نیروهای خودی روی مواضع و عمق منطقه دشمن، حاصل گردیده و از وارد آمدن تلفات و خسارت خودی به نحو چشمگیری کاسته میشد.
ذکر این نکته نیز ضروری است که با توجه به فراهم شدن زمینه و شرایط برای تنبیه و تعقیب دشمن متجاوز در این عملیات به دلیل موفقیت بالا در اجرا و دسترسی کامل به اهداف و تأمین شدن مرز، رزمندگان اسلام نیروهای شکست خورده دشمن را در داخل خاک عراق تعقیب نموده و با بیرون راندن آنان از شهر زبیدات و تصرف آن، به اهداف بالاتری از عملیات دست یافتند.
نکته دیگر اینکه؛ برای بالا بردن درصد موفقیت در اجرا و همچنین کمک به عملیات اصلی و در راستای انحراف نیروهای دشمن، یک عملیات پشتیبانی در منطقه چیلات طراحی و اجرای آن به قرارگاه فرعی قائم 5 که هدایت آن را فرمانده تیپ 44 قمربنی هاشم(ع) سپاه بر عهده داشت، سپرده شد. این قرارگاه با به کارگیری یک گردان از تیپ 58 ذوالفقار ارتش و دو گردان از تیپ 44 قمربنی هاشم(ع)، این عملیات را به انجام رساند.
وضعیت عمومی و جغرافیایی منطقه عملیات
منطقه عملیاتی محرم، منطقهای است ذوعارضه که بین دو استان خوزستان و ایلام قرار دارد. ویژگی مهم این منطقه، وجود ارتفاعات حمرین است که خط مرزی قراردادی ایران و عراق قبل از تجاوز این کشور به ایران بود. بلندترین قله آن به ارتفاع 400 متر و تپه 298، واقع در داخل خاک ایران و تپه مرزی 175 واقع در منطقه شرهانی داخل خاک عراق، بر محورهای ارتباطی مهم، دو طرف مرز مشرف میباشند. لذا اهمیت این رشته ارتفاعات، بدین سبب است که میدان دید و تیر وسیع و پردامنه روی مناطق داخل خاک ایران و عراق را فراهم میکند. یکی دیگر از عوارض طبیعی منطقه، رودخانه های فصلی چیخواب، دویرج و میمه است که هنگام طغیان آب، گاه ارتفاع آن به 10 برابر معمول یعنی حدود 3 متر میرسد.
منطقه انتخاب شده برای عمليات، پر از تپه هاي ماهور و شيارهاي آبرُفتي بود و از نظر نظامي منطقهای پيچيده به حساب ميآمد. در اين منطقه، دشمن با تسلط بر ارتفاعات مرزي حمرين، علاوه بر تصرف بخشهايي از خاك ايران، تسلط خود را بر دهها كيلومتر از عمق مناطق ايران حفظ کرده بود. نحوه قرار گرفتن ارتفاعات حمرين در نوار مرزي، به نيروهاي مستقر بر روي آن اين امكان را ميداد كه به دو سمت شرق و غرب (ايران و عراق) و عمق مناطق آنها تسلط داشته باشند. از اينرو، نزديكترين محور مواصلاتي غرب و جنوب نیروهای خودی یعنی جاده آسفالته و مهم عينخوش- دهلران، به علت اشراف و تسلط دشمن از روی این ارتفاع، عملاً غيرقابل استفاده شده و تردد به طور محدود و آن هم در تاريكي شب و با چراغ خاموش در آن صورت میگرفت و این امر باعث بروز حادثه و خسارت ميگردید. لذا در صورت تصرف و تسلط نیروهای خودی بر این ارتفاع این امکان فراهم میگردید که علاوه بر رفع تسلط دشمن روی عقبه و عمق خاک خودی در این منطقه، اشراف آنها بر جاده آسفالته و حیاتی زبيدات- شرهاني برای ارتش عراق در خاک خود مسجل میگردید.
ارتش عراق در طول مدت 25 ماه اشغال این منطقه، برای حفظ آن ردههاي مختلفي از موانع كار گذاشته بود؛ از جمله: احداث كانال سراسري از فكه تا نهر عنبر؛ ايجاد خاكريزهاي متعدد؛ ايجاد شبكه سيم خاردار؛ ايجاد میادین مختلف مين از 3 تا 30 رديف و مين گذاري همه مسيرها و آبرُفتها، ایجاد رده هاي مختلف تله هاي انفجاري، ايجاد سنگرهاي مستحكم بتوني و ... .
به طورکلی، موانع طبیعی و مصنوعی در منطقه شامل: رودخانه دویرج و درختچه های اطراف آن، بریدگی ها و شیارهای ارتفاعات، کانال های مصنوعی، میادین مین، سیم خاردار، بریدگی های جاده و پلها، خاکریزهای متعدد و کمین در منطقه دشمن وجود دارد. دشمن ضمن استقرار روی ارتفاعات سرکوب منطقه، خط اصلی خود را بر دامنه ارتفاعات تشکیل داده و سپس از رودخانه دویرج به عنوان مانعی طبیعی و بسیار خوب استفاده کرده است. در این رابطه با عبور از رودخانه، خط دیگری را با به کارگیری موانع مصنوعی و کمین تشکیل داده است.
استعداد کلی دشمن در منطقه
منطقه کلی عملیات که مسئولیت پدافند و حفاظت و حراست از مناطق روبهروی تنگه چیلات در استان ایلام تا شمال هورالعظیم (چزابه) در استان خوزستان را شامل میشد، در حوزه مأموریت سپاه چهارم عراق قرار داشت. لذا استعداد کلی نیروهای گسترش یافته این سپاه عبارت از: قرارگاه های لشکرهای 1، 10 و 14 و حداقل قرارگاه 7 تیپ پیاده، 10 گردان تانک، 1 گردان سوار زرهی، 7 گردان مکانیزه و 20 گردان پیاده بودند که در مجموع حدود 38 گردان رزمی را شامل میشد. جالب توجه اینکه بیش از دوسوم گردانهای رزمی این سپاه در داخل خاک ایران مستقر بود و تعدادی گردان در خطوط دوم و سوم پدافندی در غرب خط مرز گسترش داشتند. گردانهای توپخانه حداقل 2 لشکر به استعداد حدود 10 گردان توپخانه پشتیبانی آتش منطقه را بر عهده داشتند.
البته اجرای پدافند از منطقه عملیاتی محرم، بر عهده لشکر 10 زرهی عراق بود. این لشکر یگانی بود که از ابتدای جنگ در حمله به ایران از معبر شرهانی و عینخوش حملهور شده و تا کنار پل کرخه پیش آمده و مستقر گردیده بود. 18 ماه بعد در عملیات فتح المبین ضربات مهلکی از سوی رزمندگان اسلام متحمل شده و با از دست دادن اکثر نیروهای کادر تیپ های تحت امر خود، سهم بالایی در شکست خفتبار دشمن در آن عملیات داشت. این لشکر پس از عملیات فتح المبین تا زمان اجرای عملیات محرم در منطقه عمومی حمرین استقرار داشت.
نکته قابل توجه اینکه؛ تمرکز اصلی پدافندی سپاه چهارم روی مناطق جنوبغربی موسیان، عینخوش و شمال فکه بود. یعنی دقیقاً مناطقی که محور تلاش اصلی عملیات محرم را تشکیل میداد.
اهداف عملیات
1- تحمیل خط پدافندي گسترده بر عراق در دشت باز (مهمترین هدف) با استقرار نيروهاي خودي در ارتفاعات سركوب حمرين (تا دشمن نتواند امكانات و نيرو و فكرش را در يك‌جا تمركز دهد).
2- آزادسازي بخشهاي اشغال شده ايران و رسيدن به مرز و راندن متجاوز به پشت مرزهاي بين‌المللي.
3- پيدا كردن امكان ديد و تير به جادههاي مواصلاتي دشمن و شهركهاي موجود در اين منطقه با تصرف بلندترین ارتفاعات منطقه.
4- رفع تسلط و ديد و تير دشمن به عقبه هاي ايران به خصوص روی جاده عينخوش- دهلران.
5- انهدام نیروهای دشمن در منطقه.
6- تسهیل عملیات آتی در راستای تنبیه و تعقیب متجاوز.
دلایل عمده انتخاب منطقه نبرد
1- تکمیل اهداف باقیمانده عملیات فتح المبین با بیرون راندن کامل دشمن از مناطق اشغالی.
2- تصرف ارتفاعات سرکوب سلسله جبال مرزی حمرین به منظور رفع تسلط و دید و تیر دشمن روی عمق مناطق خودی.
3- فراهم آوردن زمینه برای تسلط و داشتن دید و تیر روی عمق مناطق دشمن با آزادسازی ارتفاعات مهم مرزی.
4- انهدام نیروهای دشمن در منطقه.
سازمان رزم عملیات
قرارگاه کربلا با ایجاد قرارگاه تاکتیکی مشترک قائم(عج)، مسئولیت هدایت عملیات را بر عهده داشت. این قرارگاه با سازماندهی یگانهای رزم و پشتیبانی رزم در قالب چهار قرارگاه فرعی در منطقه اصلی و یک قرارگاه فرعی در منطقه پشتیبانی شامل قرارگاه های قائم 1 تا 5، اجرای عملیات را بر عهده داشت:
1- قرارگاه قائم 1 شامل: تیپ 8 نجف اشرف سپاه پاسداران؛
2- قرارگاه قائم 2 شامل: تیپ 25 کربلا سپاه پاسداران؛
3- قرارگاه قائم 3 شامل: تیپ 17 علی ابن ابیطالب(ع) سپاه پاسداران و تیپ 1 پیاده لشکر 21 حمزه ارتش؛
4- قرارگاه قائم 4 شامل: تیپ 14 امام حسین(ع) سپاه پاسداران و تیپ 84 پیاده خرم آباد ارتش؛
5- قرارگاه قائم 5 (اجرای اجرای تک پشتیبانی در منطقه چیلات) شامل: دو گردان از تیپ 44 قمربنی هاشم(ع) سپاه و یک گردان از تیپ 58 تکاور ذوالفقار ارتش؛
6- قرارگاه کربلا شامل:
الف- تیپ 35 امام سجاد(ع) (احتیاط)؛
ب- لشکر 30 زرهی به استعداد 5 گردان؛
پ- مهندسی رزمی قرارگاه کربلا؛
ت- نیروی هوایی (پشتیبانی هوایی و پدافند هوایی)؛
ث- هوانیروز با 4 تیم آتش (10 فروند) و 10 فروند بالگرد 214 و 4 فروند بالگرد شنوک.
شرح مختصر عملیات
عملیات محرم در ساعت 22:07 روز دوشنبه دهم آبان ماه سال 1361 و همزمان با چهادهم ماه محرم با رمز «یا زینب(س) ادرکنی» طی سه مرحله، به منظور آزادسازی ارتفاعات مهم مرزی حمرین در زمینی به وسعت اولیه 750 کیلومتر مربع (بین چمهندی در غرب عینخوش تا پاسگاه بیات در جنوب شرقی دهلران، به عرض حدود 50 کیلومتر و عمق متوسط 15 کیلومتر)، اجرا شد.
فرماندهان یگانهای عمل کننده برای اجرای عملیات محرم، با توجه به زمانبندی پیشبینی شده، ستونکشی نیروهای خود را از عقب منطقه و اندیمشک تا حوالی پادگان عینخوش در شرایطی به انجام رساندند که به دلیل استقرار دشمن روی ارتفاعات حمرین و تسلط روی جاده عینخوش به دهلران، باید منتظر تاریک شدن هوا برای ورود به منطقه میشدند. در این شرایط سخت، مدد الهی با تغییر اوضاع جوی و وزیدن طوفان و پوشاندن فضای منطقه با ایجاد گرد و غبار و محدودیت شدید دید برای دشمن، به کمک رزمندگان اسلام آمده و باعث شد نیروها بدون دغدغه وارد منطقه شوند. در حالی که مدد الهی در بستر تغییرات جوی همچون باریدن باران ملایم و تلطیف کردن فضا و برطرف نمودن گرد و غبار و یا بیرون آمدن ماه از پشت ابر و یا قرارگرفتن ماه در پشت ابر مطابق با شرایط رزمندگان، تا رسیدن نیروهای به خطوط مقدم دشمن همچنان تداوم داشت، در بخش جنوبی عملیات با طغیان ناگهانی رودخانه فصلی دویرج که ارتفاع آب تا حدود 3 متر رسید، سیل عظیمی ایجاد شد و در نتیجه دو گردان از نیروهای در حال عبور قرارگاه قائم 4 (تیپ 14 امام حسین(ع)) در منطقه چمهندی را غافلگیر و نیروها را با خود برد.
با وقوع حادثه و لزوم انتقال نیروها به آن سوی رودخانه برای رسیدن به خطوط نبرد، تا قبل از نصب پل شناور، ابتدا با بستن یک سر سیم بوکسل به درختچه حاشیه رودخانه و سر دیگر به یک دستگاه نفربر و عبور دادن از عرض رودخانه و محکم نمودن آن، نیروها با گرفتن سیم از آب عبور داده شدند.
با اعلام رمز عملیات و شروع مرحله اول عملیات، نیروهای قرارگاه قائم(عج) از چمهندی تا پاسگاه بیات در نزدیکی دهلران پس از عبور از میدانهای وسیع مین و تلههای انفجاری و در حالی که دشمن را کاملاً غافلگیر کرده بودند، به خطوط مقدم نبرد او در ارتفاعات سرکوب حمرین حمله کردند و درگیری در عرض 50 کیلومتر منطقه آغاز گردید. در اولین ساعات یورش سریع و برقآسای دلاوران اسلام به مواضع لشکر 10 زرهی که مسئولیت پدافندی منطقه را بر عهده داشت، با توجه به از دست دادن توان رزمی خود، قرارگاه لشکری تا ساعت 09:00 صبح روز عملیات کاملاً مات شده و قدرت هرگونه تصمیمگیری جدی برای جلوگیری از پیشروی نیروهای خودی از این لشکر سلب شده بود. در جریان هجوم رزمندگان کفرستیز اسلام، اولین خطی که سقوط کرد، خط مقدم دشمن مقابل قرارگاه قائم 2 (تیپ 25 کربلا) در ساعت 22:40 بود که شنود خودی نیز آن را تأیید نمود. پس از سقوط خطوط دشمن در این منطقه، در ساعت 22:45 به لشکر 30 زرهی سپاه دستور داده شد به منظور ایجاد رعب در دل نیروهای دشمن و وادار نمودن آنان به تسلیم در برابر رزمندگان، با چراغ روشن به سمت دشمن حرکت کنند. گزارش قرارگاه قائم 4 در ساعت 22:50 حاکی از درگیری نیروهای تیپ امام حسین(ع) در منطقه پاسگاه مرزی ربوط برای تصرف ارتفاع 175 بود. لکن با توجه به حادثه طغیان رودخانه و به وجود آمدن مشکلات زیاد، این یگان نتوانست در این مرحله از عملیات موفقیت قابل توجهی کسب نماید.
در این مرحله از عملیات، با توجه به موفقیت کامل یگانهای قرارگاههای قائم 1، 2 و 3 از چمسری تا پاسگاه بیات و تصرف بخش عمده ارتفاعات حمرین، علاوه بر برداشتن دید و تیر دشمن از جاده عینخوش- دهلران و ایجاد تسهیل در تردد از این محور مهم، آزادسازی 550 کیلومتر مربع از سرزمینهای اشغالی ایران، انهدام بخشی از تجهیزات دشمن، کشته و زخمی شدن 2600 نفر و به اسارت درآمدن 1400 نفر از نیروهای دشمن، زمینه ورود رزمندگان به داخل خاک عراق و تعقیب و تنبیه متجاوز با تصرف چاهها و مناطق نفتی و تصرف شهرک نفتی زبیدات و تهدید شهر طیب فراهم گردید. در نتیجه رزمندگان اسلام برای اینکه دشمن نتواند به سرعت خود را بازسازی کرده و از شکاف ایجاد شده در منطقه قرارگاه قائم 4 در جناح چپ عملیات، اختلال در عملیات ایجاد نماید، تنها پس از 28 ساعت، خود را برای کامل کردن این بخش و رسیدن به اهداف مرحله دوم عملیات، آماده نمودند.
مرحله دوم عملیات در ساعت 02:30 بامداد روز چهارشنبه 12 آبان آغاز و ابتدا نیروهای گردان سیدالشهداء(ع) تیپ 25 کربلا از قرارگاه قائم 2 خود را به مواضع بعثیان رسانده و با شلیک تعداد زیادی گلوله و موشک آرپیجی7، اقدام به عملیات ایذایی نمود و بدین صورت زمینه برای هجوم نیروهای قرارگاههای قائم 3 (تیپ 17 علیابنابیطالب(ع)) و قائم 4 (تیپ 14 امامحسین(ع)) آماده شد. با هجوم رزمندگان و شروع درگیری در خاکریزهای دشمن، تعداد دیگری از عراقیها کشته و زخمی و تعدادی تسلیم شدند و بقیه راه فرار را در پیش گرفتند. در نتیجه، مواضع مستحکم نیروهای بعثی با هجمه بیامان رزمندگان اسلام درهم کوبیده شد و بلافاصله به تصرف درآمد. بدین ترتیب پاسگاههای چمهندی و ربوط آزاد و به دنبال آن بسیاری از اهداف تصرف شده در مرحله اول، تثبیت شدند.
در ساعت 05:00 صبح رزمندگان خود را به جاده شرهانی رسانده و با به آتش کشیدن تعدادی از تانکهای مهاجم ارتش عراق، پاتک دشمن را درهم کوبیدند. به طوری که دستاورد تلاش بیامان رزمندگان اسلام تا ساعت 07:00 صبح، کامل شدن الحاق بین یگانهای عملکننده تحت امر قرارگاه قائم(عج) بود. در این مرحله از عملیات نیز در مجموع حدود 250 کیلومتر مربع از خاک ایران و 75 کیلومتر مربع از خاک عراق در بردارنده دو منطقه نفتی، آزاد شد. در ضمن به جز کشته و زخمیها، بیش از 1500 نفر از نیروهای دشمن اسیر شدند و یک فروند هواپیمای متجاوز عراق در ساعت 16:45 توسط موشکهای سایت زمین به هوای نیروهای خودی، سقوط کرد.
در مرحله دوم عملیات، رزمندگان قرارگاه قائم 1 متشکل از نیروهای تیپ 8 نجفاشرف در یک حرکت شجاعانه، سریع، غافلگیرانه و تحسینبرانگیز، قرارگاه فرماندهی تیپ 606 پیاده دشمن را محاصره نمود. بهطوریکه این تیپ تا ساعتها از محاصره قرارگاه خود مطلع نبود. این در حالی بود که از سوی مقر فرماندهی لشکر 10 زرهی عراق به این تیپ مبنی بر در حال محاصره شدن و دستور مقاومت تا رسیدن نیروی کمکی، هشدار و اطلاع داده میشد. لکن فرماندهان این تیپ این هشدارها و دستور آمادهباش لشکر 10 زرهی را جدی نگرفتند تا اینکه محاصره تیپ تکمیل و رزمندگان اسلام مقتدرانه وارد موضع این تیپ شده و فرمانده تیپ و سایر نیروهای این مقر را به اسارت در آوردند . فرمانده تیپ در حالی غافلگیرانه به اسارت درآمد که در حال پختن نیمرو برای صرف صبحانه بود و این صبحانه نوش جان رزمندگان اسلام شد.
همچنین فرمانده یکی از گردانهای پیاده دشمن به نام سرهنگ ساعدی که گردان او در یکی از شیارهای بین ارتفاعات و شهرک زبیدات مستقر بوده، تصمیم میگیرد گردان 450 نفره خود را یکجا تسلیم نیروهای خودی نموده و از ایران تقاضای پناهندگی نمایند. لذا ابتدا 3 نفر از نیروهای گردان حامل پیام فرمانده گردان به برادر حسن باقری مبنی بر آمادگی گردان برای پناهندگی، تسلیم نیروهای خودی میشوند. پس از تحقیق نیروهای خودی و مشخص شدن صحت موضوع، گردان با تجهیزات کامل پناهنده شدند ولی به دستور برادر حسن باقری و به منظور امنیت خانوادههای این افراد، اعلام شد که این گردان به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.
سومین مرحله این عملیات را یگانهای تحت امر قرارگاه قائم(عج) در ساعت 22:00 تاریخ 15 آبانماه با هدف تصرف ارتفاعات غربی دامنههای غربی جبال حمرین، جادههای تدارکاتی دشمن و تأمین اهداف فتح شده در مراحل نخستین، آغاز کردند. رزمندگان اسلام برای سومین بار پس از عبور از بلندیهای حمرین به سوی چاههای نفتی منطقه یورش بردند و تمامی موانع را پشت سر گذاشتند. عده زیادی از نیروهای بعثی در این نبرد سخت، کشته و زخمیشده یا به اسارت قوای اسلام درآمدند.
فرماندهان نظامی بعثی تلاش میکردند با جمعآوری نیروهای پراکنده، آنها را مجدداً سازماندهی کرده و پاتکهایی را علیه ایران آغاز نمایند که با لطف خداوند و هوشیاری رزمندگان اسلام همه آنها قبل از اینکه فرصتی برای عکسالعمل بیابند، تار و مار شدند.
چاههای نفتی منطقه زبیدات عراق به استعداد 50 حلقه به تصرف ایران درآمد و برای ورود به شهرک زبیدات عراق، واحدهای قرارگاه قائم 2 (تیپ 25 کربلا) به دژهای دفاعی عراق یورش بردند. سرعت عمل گردان سیدالشهداء(ع) این تیپ، دشمن را دچار سردرگمی کرده بود و شهر لحظه به لحظه به محاصره نزدیکتر میشد. لذا شلیک آتشبارها و حملات هوایی دشمن علیه رزمندگان شدت بیشتری گرفت. در آستانه ورود رزمندگان به شهرک زبیدات، تانکهای مستقر در بلندیها و شیارها، آخرین تلاش را انجام دادند تا مانع سقوط شهر شوند. ولی با شکار تعدادی از تانکها توسط آرپیجیزنها، باقیمانده تانکها از مهلکه گریخته و در سمت غرب زبیدات موضع گرفتند.
پس از درهم شکستن آخرین مقاومتهای دشمن، رزمندگان اسلام با سرافرازی وارد شهرک تخلیه شده زبیدات شدند و کار تعقیب را تا غرب شهرک ادامه دادند. آنگاه بولدوزرهای جهاد، سپاه و ارتش اقدام به ایجاد خط دفاعی مناسب کرده و نیروهای اسلام در پشت آن مستقر و آماده دفع پاتکهای احتمالی دشمن شدند.
همزمان با ورود رزمندگان قرارگاه قائم 2 به شهرک نفتی زبیدات، در محور قرارگاههای قائم 3 و قائم 4 در سمت چپ منطقه عملیاتی نیز پاسگاههای شرهانی و ابوغریب به تصرف درآمد. در تصرف این پاسگاهها اکثر نیروهای بعثی فرار کرده و تعدادی هم که به زور فرماندهی مقاومت میکردند، سرانجام کشته یا اسیر شدند. عراق برای بازپسگیری اراضی و خطوط از دست رفته خود در تاریخ 21 آبانماه دست به پاتک بسیار سنگینی زد که با انهدام 20 تانک و نفربر و تلفات عمده، تلاش مذبوحانهاش عقیم ماند و مواضع نیروهای قرارگاه قائم(عج) بیش از پیش تثبیت گردید. بدین ترتیب علاوه بر تأمین تمامی اهداف اولیه عملیات، بخش قابل توجهی از خاک عراق نیز به تصرف رزمندگان اسلام درآمده و عملیات پایان یافت.
نتایج و دست آوردهای عملیات
1- آزادسازی حدود 1000 کیلومتر مربع از اراضی، پاسگاههای مرزی و ارتفاعات مرزی ایران و عراق (700 کیلومتر ایران و 300 کیلومتر عراق).
2- رفع دید و تیر دشمن روی عقبه و خطوط مواصلاتی خودی و تسلط بر مواضع و عمق دشمن در منطقه.
3- آزادسازی حوزه نفتی بیات و شهر موسیان.
4- تصرف شهرک نفتی و چاههای نفت و تلمبهخانه منطقه زبیدات عراق.
5- کشته و زخمی شدن بالغ بر 6000 نفر.
6- پناهندگی و اسارت نیروهای دشمن شامل:
الف- به اسارت درآمدن 2350 نفر از نیروهای دشمن؛
ب- پناهنده شدن یک گردان پیاده 450 نفره به فرماندهی سرهنگ ساعدی؛
پ- پناهنده شدن سرهنگ ستاد عبدالرضا عبدالهادی به همراه تعدادی از نیروهای تحت امر؛
ت- متلاشی شدن یکی از تیپهای ارتش عراق مستقر در منطقه پاسگاه بیات و اسارت سرهنگ ستاد ناطق الدیناوی فرمانده تیپ؛
ث- کشته شدن سرهنگ ستاد عماد محمد حسن فرمانده تیپ 505 پیاده؛
7- انهدام تعداد زیادی تانک و نفربر و انواع خودرو و به غنیمت گرفتن حدود 100 دستگاه تانک و نفربر و تعداد زیادی انواع خودرو دشمن؛
8- ساقط نمودن چند فروند هواپیمای دشمن؛
9- به غنیمت گرفتن حدود 100 دستگاه تانک و نفربر، 200 دستگاه انواع خودرو و مقادیر زیادی سلاح و تجهیزات.
دیدگاهی ثبت نشده، شما اولین نظر را بنویسید!